Samenvatting advies

De Douane is verantwoordelijk voor het implementeren van Centralised Clearance (CC): gecentraliseerde vrijmaking van goederen. Dit is één van de wettelijke verplichtingen uit het  Douane Wetboek van de Unie die in 2025 moet zijn ingevoerd door alle EU-lidstaten. Met CC kunnen bedrijven al hun import-(CCI) én uitvoeraangiften (CCE) doen in het land waar de goederen de EU binnenkomen of verlaten in plaats van in elk EU-land afzonderlijk. Dit is een grote vereenvoudiging voor het bedrijfsleven. Bijkomende doelstelling voor de Douane is om actief richting te geven aan de vernieuwing van de Douane-unie, het bedrijfsleven beter te faciliteren en tijdig haar wettelijke afspraken na te komen.

CC heeft forse impact op de IT van de Douane. Het vereist meer samenwerking en uitwisseling van gegevens tussen lidstaten en omvangrijke aanpassingen van aangifteprocessen en -systemen. De Douane heeft voor de implementatie in 2023 het project CCI/CCE opgezet. De directeur-generaal van de Douane treedt op als opdrachtgever en het managementteam stuurt het project aan.

Conclusie: Douane loopt vast in de realisatie van Centralised Clearance
Het Adviescollege ICT-Toetsing (AcICT) heeft dit project onderzocht op verzoek van de Minister van Financiën. Uit dit onderzoek blijkt dat de Douane vastloopt in de realisatie van Centralised Clearance. Daardoor zijn de doelstellingen onhaalbaar en worden de aan de EU toegezegde opleverdata niet gehaald. De oorzaken zijn:

  • Richtinggevende keuzes van de opdrachtgever blijven uit. Hierdoor kan er niet gebouwd worden en dat vertraagt de implementatie. 
  • Noodzakelijke sturing blijft achterwege. Er is niemand expliciet aangewezen waardoor de sturing op realisatie achterwege blijft. Ook heeft het MT geen goed beeld van het verloop van het project door gebrek aan feitelijke voortgangsinformatie. Bijsturing is hierdoor onmogelijk.

Advies: Trek het project zo snel mogelijk vlot
De Douane moet in 2025 alle voorbereidingen afronden om het project in 2026 te kunnen implementeren voor de invoeraangiften. Zodra de voorbereidende activiteiten voor CCI zijn afgerond, kan de Douane van start met die voor CCE.

AcICT adviseert het project dan ook zo snel mogelijk vlot te trekken door:

  • actief te sturen op de realisatie van CC;
  • per direct de nodige richtinggevende keuzes te maken;
  • de voorbereidingen voor de minimaal vereiste implementatie nog in 2-25 af te ronden.

De reactie van de minister op het advies volgt nog.