Het Adviescollege ICT-toetsing gebruikt het toetskader voor projecten als leidraad tijdens het onderzoeksproces om de belangrijkste risico's van een project te inventariseren. Het helpt ook opdrachtgevers, project- en programmaorganisaties en CIO-offices om de risico’s van projecten beter te beheersen en daarmee hun slaagkans te vergroten.
Toepassing toetskader voor projecten
In een onderzoek van het Adviescollege ICT-toetsing naar de risico's en slaagkans van een ICT-project staan de volgende twee vragen centraal:
- Streeft het project een helder doel na en/of lost het een probleem op (zakelijke rechtvaardiging)?
- Is het project zo ingericht dat het doel wordt bereikt (slaagkans)?
Op basis van deze vragen zijn negen risicogebieden geidentificeerd. Ieder risicogebied bevat een aantal toetsaspecten. Deze zijn geformuleerd als richtinggevende principes en niet als specifieke normen. Hierdoor zijn ze breed toepasbaar op projecten, programma’s en verandertrajecten. De wijze waarop de toetsaspecten inhoudelijk worden getoetst en gewogen, is afhankelijk van, bijvoorbeeld de projectfase, de gekozen ontwikkelmethodiek, de context en/of het ICT-domein.
Leeswijzer
Dit toetskader voor projecten bevat 9 risicogebieden. Ieder risicogebied begint met een korte beschrijving van de relevantie, gevolgd door een uitwerking van de toetsaspecten met een eventuele toelichting. Voor wie méér wil lezen over de toetsaspecten, staat in elk risicogebied een aantal links en documenten. Deze verwijzen naar internationale standaarden, rijksbrede beleid- en kwaliteitskaders en interessante publicaties.
Het toetskader is hieronder per risicogebied uitgewerkt. Het toetskader is ook beschikbaar als pagina met alle toetsaspecten.
9 Risicogebieden
De businesscase beschrijft nut en noodzaak om het project te starten, en geeft inzicht in de omvang van de investering, de baten die deze oplevert en de randvoorwaarden. De businesscase onderbouwt de gemaakte keuzes, analyses en besluiten om met het project te starten. Ook na de start blijft een geactualiseerde businesscase van belang om te toetsen of het project op de goede weg is en om, indien nodig, bij te sturen.
Bekijk dit risicogebied
De opdrachtgever is eindverantwoordelijk voor het slagen van het project en heeft daarmee een belangrijke invloed. Zo is de opdrachtgever verantwoordelijk voor de samenstelling van de projectleiding, het beschikbaar stellen van voldoende budget en (bij)sturing op het project. Ook is een passende inrichting van de (project)organisatie van belang. Zo is het van belang dat de bemensing van het project en de inrichting van de kwaliteitsborging passen bij de omvang en complexiteit van het project.
Bekijk dit risicogebied
ICT-projecten kennen in de regel veel risico’s en afhankelijkheden en betrokken partijen die de slaagkans van het project negatief kunnen beïnvloeden. Het is dan ook zaak dat het project actueel inzicht heeft in de belangen van partijen, risico’s en afhankelijkheden, en zorgt dat deze zo goed mogelijk worden beheerst.
Bekijk dit risicogebied
De ICT-oplossing moet passen bij de gewenste werkprocessen binnen een organisatie of keten. Het is dan ook belangrijk dat de uitwerking van de werkprocessen een integraal onderdeel uitmaakt van, en bij voorkeur leidend is, in de aanpak. Betrokkenheid van eindgebruikers is daarbij een essentiële voorwaarde.
Bekijk dit risicogebied
De scope van het project bepaalt voor een groot deel het risicoprofiel. In de regel hebben projecten met een grotere scope een hogere kans op falen. Daarom is het belangrijk om projecten zo klein mogelijk te houden, zowel bij de start als tijdens de uitvoering.
Bekijk dit risicogebied
De eisen, architectuur en gekozen technologie vormen het inhoudelijk fundament van de ICT-oplossing die het project realiseert. Verkeerde keuzes ten aanzien van het fundament hebben grote invloed op de slaagkans van het project. Het is daarom van belang dat het fundament van goede kwaliteit is en dat hier weloverwogen (ontwerp)keuzes aan ten grondslag liggen.
Bekijk dit risicogebied
De aanpak van de realisatie heeft een grote invloed op de slaagkans van het project. De keuzes van het realisatieproces bepalen namelijk in grote mate de productiviteit en daarmee de voortgang. Daarbij hoort een onderbouwde planning met ruimte voor tegenvallers.
Bekijk dit risicogebied
In een aanbesteding worden fundamentele keuzes en (financiële) afspraken met marktpartij(en) gemaakt, die grote impact hebben op het verloop en de slaagkans van het project. Het is daarom van belang dat er een weloverwogen aanbestedingsstrategie is opgesteld, heldere contractafspraken worden gemaakt en passende stuurmiddelen zijn ingericht.
Bekijk dit risicogebied
Voor het slagen van het project is het belangrijk dat er voldoende aandacht is voor de ingebruikname en het beheer van de ICT-oplossing. De relevante organisatie-onderdelen moeten tijdig worden betrokken om de kans op verrassingen te minimaliseren.
Bekijk dit risicogebied
